اختلال قاعدگی به خودی خود یک بیماری نیست. بلکه اختلال در سیکل قاعدگی یکی از علائم مهم بیماری های زنان مثل فیبروم رحم، کاهش ذخیره تخمدان، سندروم تخمدان پلی کیستیک و غیره به شمار می‌آید. البته گاهی اوقات بی‌نظمی پریود به دلیل اختلالات هورمونی، نگرانی، اضطراب، ترس و مصرف برخی مواد غذایی است. پس برای درمان اختلال قاعدگی باید شما به مدت 6 ماه سیکل ماهانه خود را زیر نظر داشته باشید تا بتوانید شرح حال مناسبی از نامنظم بودن پریود خود در اختیار پزشک متخصص قرار دهید. لازم به ذکر است درمان اختلالات قاعدگی زیر مجموعه خدمات مربوط به بارداری و زایمان قرار می گیرد.
اختلال قاعدگی چیست؟
هر عاملی مثل عوامل محیطی، مغزی، روحی، رحمی، دارویی و مشکلات تخمدان می‌تواند چرخه سیکل قاعدگی هر خانمی را دچار اختلال و بی‌نظمی‌کند. به طور معمول بی‌نظمی های پریود به شکل های مختلف مانند:
- عقب افتادن پریود
- جلو انداختن پریود
- قطع کامل سیکل قاعدگی
- خونریزی های غیر عادی در فاصله این دوره های قاعدگی
و غیره خود را نشان می‌دهد. در بیشتر اوقات این اختلالات نگران کننده نیستند و طی سیکل های بعدی برطرف می‌شوند. ولی به هر حال به این نوع خونریزی های بی‌دلیل و شکل های دیگر نامرتب بودن پریود، اختلال قاعدگی گفته می‌شود.
مهم ترین دلایل اختلال قاعدگی
علت های متفاوتی می‌تواند موجب بی‌نظمی پریود و اختلال در قاعدگی شود. برخی از این دلایل عبارتند از:
مشکلات هورمونی
در بیشتر مواقع پایین آمدن یا بالا رفتن برخی از هورمون های زنانه به علت های مختلف مثل مصرف آمپول های جلوگیری می‌تواند علت اصلی این اختلال باشد.
بیماری تنبلی تخمدان
گاهی اوقات وجود کیست تخمدان یا همان تنبلی تخمدان می‌تواند علت اصلی این گونه اختلالات قاعدگی باشد.
پولیپ های رحمی
این بیماری یک بیماری خاموش است که تنها با اختلال قاعدگی و عدم باروری به آن پی می‌برید. اگر اندازه پولیپ کوچک باشد با مصرف دارو برطرف می‌شود. ولی اگر پولیپ های در ابعاد چند سانتیمتری باشد تنها راه درمان برای اختلال قاعدگی جراحی پولیپ است.
کم کاری و پرکاری تیروئید
غدد تیروئید از جمله غده های مهم و تأثیرگذار در سیکل ماهانه هستند. ممکن است علت اصلی اختلال قاعدگی در شما کم کاری و یا پرکاری تیروئید باشد. البته این مشکل تنها با مصرف دارو برطرف می‌شود.
مصرف قرص های اورژانسی
شاید بارها برایتان پیش آمده باشد که در اثر پاره شدن کاندوم مجبور به استفاده از قرص های اورژانسی شدید. این قرص ها کاملاً هورمونی هستند و مصرف آن‌ها ممکن است تا مدتی سیکل ماهانه شما را به هم بریزد.
مصرف داروهای ضد بارداری
در بیشتر مواقع خوردن قرص های ضد بارداری مثل قرص شیردهی، ال دی و غیره باعث خونریزی های بی‌دلیل در خانم‌ها می‌شود.
استفاده از روش IUD
این روش ضد بارداری بسته به سن فرد سبب اختلال در قاعدگی می‌شود.
شیردهی
دقت کنید چون شیردهی باعث تغییرات برخی هورمون های زنانه می‌شود پس طبیعی است که با شیردهی قاعدگی شما دچار اختلال شود.
سنین پیش از یائسگی
خانم هایی که در سنین 40 تا 50 سالگی قرار دارند به علت افت سطح استروژن و پروژسترون آن‌ها دچار بی‌نظمی های شدیدی در قاعدگی می‌شوند.
استرس
چون تغییرات روحی مثل استرس و افسردگی تأثیر مستقیمی روی ترشح هورمون های زنان دارد. پس هر گونه استرس، نگرانی و دلهره‌ای می‌تواند علت اصلی اختلال در قاعدگی شود.
انواع اختلال قاعدگی
یک دوره عادت ماهانه شما ممکن است حدود 22 روز تا 40 روز طول بکشد. اما روزهای خونریزی شما معمولاً بین 3 تا 10 روز متفاوت است. اما چنانچه سیکل قاعدگی شما کمتر از 22 روز مجدد اتفاق بیافتد و یا تا مدت زیادی پریود شما عقب بیافتد پس حتماً قاعدگی شما دچار اختلال شده است. البته این اختلال بسته به مدت و نوع خونریزی به چند دسته تقسیم بندی می‌شود.
- آمنوره
- دیسمنوره
- سندرم پیش از قاعدگی یا RMS
- منوراژی
- اولیگومنوره یا پلی منوره
نحوه درمان اختلال در قاعدگی
درمان اختلالات قاعدگی با توجه به سن و قصد بارداری شخص کاملاً متفاوت است. در برخی افراد این اختلال تنها با تغییر سبک زندگی برطرف می‌شود. اما تنها درمان برخی افراد برای نجات از خونریزی های بی موقع جراحی های مختلفی مثل:
- کورتاژ درمانی تشخیصی
- هیسترکتومی
- لاپاراسکوپی
- جراحی باز شکمی
است. البته پیش از انجام این جراحی ها اصولاً پزشکان متخصص مراحل مختلفی را طی می‌کنند. مثلاً یکی از روش های اولیه برای درمان اختلال قاعدگی گزارش شرح حال چگونگی اختلال سیکل ماهانه در اختیار پزشک متخصص است. سپس پزشک معالج یا توجه به گفته‌های شما مراحل مختلفی را برای درمان اختلال پریود انجام می‌دهد از قبیل:
معاینه
انجام معاینه های فیزیکی از رحم برای بررسی عفونت ها، زخم ها و پولیپ های رحمی می‌تواند روند بهبودی این اختلال را کوتاه تر کند.
آزمایش های خون
مرحله بعد برای درمان این عارضه آزمایشات هورمونی است. پزشک با تجویز این گونه آزمایش های هورمونی میزان سطح استروژن و پروژسترون و سایر هورمون های زنانه را بررسی می‌کند.
سونوگرافی
یکی دیگر از مراحل درمان که هیچ ضرری برای شما ندارد انجام سونوگرافی است.با کمک سونوگرافی پزشک معالج وضعیت داخلی رحم به همراه تخمدان ها را بررسی می‌کند.
سخن پایانی
اختلال قاعدگی یکی از مهم‌ترین مشکلات رایجی است که بیشتر زنان به آن دچار هستند. پس چنانچه سیکل ماهانه شما طی 6 ماه اخیر دچار بی‌نظمی و اختلال شده است نباید به طور خودسرانه عمل کنید. بلکه باید در اسرع وقت با مراجعه به متخصصین زنان علت بروز این مشکل را بررسی کنید.
اگر شما هم با این مشکل روبرو هستید و تاکنون اقدامی برای درمان آن نکرده‌اید و یا با درمان های مختلف به نتیجه نرسیده‌اید؛ دکتر ناهید مظاهری متخصص زنان و زایمان با تجربه‌ای که در زمینه خدمات مربوط به بارداری و زایمان دارد می‌تواند برای بررسی و درمان اختلال قاعدگی و رفع سایر بیماری های زنان بهترین درمان ها را به کار بگیرد.
