رحم جایگزین یا همان رحم اجاره ای یک روش کاملاً قانونی برای کمک باروری و حفظ بنیان خانواده است. در این روش پزشکان اسپرم و تخمک را برای لقاح مصنوعی از طریق ژن‌های پدر و مادر اصلی می گیرند، سپس تحت شرایط آزمایشگاهی و یکسری مراحل خاص به جنین تبدیل می‌شود. سپس متخصصان جنین را درون رحم فرد سومی (زن حامل) قرار می دهند. بعد از آن جنین تا 9 ماه بارداری درون رحم فرد اجاره دهنده باقی می‌ماند.بعد از زایمان فرد اجاره دهنده رحم موظف است تا نوزاد را به پدر و مادر اصلی تحویل دهد. البته باید فردی که دارای رحم اجاره ای است بین 20 تا 35 سال باشد.
رحم جایگزین چیست؟
رحم اجاره ای Surrogacy از جمله روش هایی است که به عنوان راهکار مناسبی برای کمک باروری از آن استقبال می‌شود. برای انجام این روش باید فرد اجاره دهند رحم حتماً متأهل باشد و در طول زندگی خود حداقل یک بارداری موفق را طی دو سال گذشته تجربه کرده باشد.
افراد درخواست کنند اصولاً در این معامله به طور توافقی و تنظیم یکسری قراردادهای محضری مبلغی بابت اجاره رحم به فرد متقاضی می پردازند. تمام مخارج نگهداری، آزمایشگاه و سایر مراقبت های فرد متقاضی که رحمش را اجاره داده است تا زمان تولد فرزند بر عهده زوجین باشد.
انواع رحم جایگزین
عبارت رحم اجاره ای معمولاً برای یکی از روش های زیر به کار می‌رود:
روش اول
در روش اول اسپرم و تخمک متعلق به خود زوجین است و هیچ فرد سومی به عنوان اهدا کننده تخمک در تشکیل جنین حضور ندارد. در چنین وضعیتی پزشک حاذق، جنین تشکیل شده در محیط آزمایشگاه را از طریق روش های تخصصی مثل لقاح درون لوله ای یا همان IVF درون رحم جایگزین می کارد.
روش دوم
در روش دوم فردی که رحمش را اجاره می‌دهد این اجازه را می‌دهد تا تخمکش را هم به زوجین اهدا کند. برای انجام این روش در ابتدا باید با کمک تلقیح درون رحمی یا همان IUI تشکیل جنین در مطب یا بیمارستان‌های تخصصی انجام شود. به این صورت که اسپرم از مردی که پدر بچه است گرفته می‌شود تحت شرایطی بارور و تقویت شده و به وسیله مجرای واژن به درون رحم فرد متقاضی رحم اجاره ای تزریق می‌شود.
در این حالت فرد متقاضی هم رحمش را اجاره می‌دهد و هم به زوجین تخمک اهدایی می‌دهد. این روش بدون جراحی است و هیچ دردی ندارد فقط در مطب حدود چند ثانیه انجام می‌شود. گاهی اوقات برای افزایش شانس باروری لازم است تا روش IUI در مطب دو روز متوالی انجام شود.
رحم جایگزین به چه صورت انجام می‌شود؟
فرآیند رحم اجاره ای طی 6 مرحله کاملاً قانونی انجام می‌شود.
1. مراجعه به کلینیک تخصصی IVF
اگر شما برای داشتن یک فرزند سالم این روش را انتخاب کرده اید. اول از همه باید به یک کلینیک تخصصی زنان و زایمان یا موسسه ناباروری مراجعه کنید. چون باید قبل از انجام هر کاری با همکاری کادر پزشکی یکسری اقدامات لازم را انجام دهید.
2. انتخاب اهدا کننده‌ی تخمک
شما می‌توانید به عنوان یک زوج از اسپرم و تخمک برای تشکیل جنین استفاده کنید. یا اینکه فردی را از قبل انتخاب کنید و با خود به کلینیک ببرید یا اینکه از تخمک‌هایی که در بانک تخمک موسسه قرار دارند استفاده کنید. در هر صورت باید قبل از انتخاب رحم جایگزین، اهدا کننده اسپرم و تخمک هر دو زیر نظر غربالگری بالینی قرار بگیرند.
3. انتخاب رحم جایگزین
مانند مرحله قبل اگر خود شما شخصی را که اجاره دهنده رحم است را سراغ دارید خوب چه بهتر! ولی اگر شناختی روی رحم های جایگزین ندارید می‌توانید از موسسه های ناباروری کمک بگیرید. البته کسی که متقاضی رحم اجاره ای است باید زیر نظر تست های پزشکی و برخی مراحل روانپزشکی قرار بگیرد. چون باید قبل از قراردادن جنین در رحم، پزشک تمام سوابق جسمی، روحی و غیره خانم متقاضی را بررسی کند.
4. امضای قراردادها
برای تنظیم یک قرارداد قانونی و محضری باید افرادی که اهدا کننده تخمک و اسپرم هستند. همچنین پدر و مادر اصلی فرزند و فرد اجاره دهنده باید در محضر حاضر شوند. سپس طی برخی مفاد در قوانین جمهوری اسلامی ایران قرارداد را مطالعه کرده و امضاء کنند.
اگر هر دو طرف معامله راضی باشند فرآیند پزشکی برای تولید و کاشت جنین در کلینیک‌ها و موسسه های تخصصی شروع می‌شود.
5. فرآیند پزشکی
در این مرحله باید تا حد ممکن زوجه یا همان مادر اصلی جنین از داروهای مؤثر در تخمک گذاری استفاده کند تا تخمک مورد نیاز مربوط به مادر اصلی جنین باشد. چنانچه تحت هیچ شرایطی زوجه تخم گذاری نداشت تخمک و اسپرم های اهدایی بارور می‌شوند. سپس با روش IVF جنین به داخل رحم جایگزین انتقال داده می‌شود. البته باید فردی که رحمش را اجاره داده است پیش از کاشت جنین داروهایی را برای تقویت کردن و آماده کردن دیواره رحم مصرف کند.
بعد از گذشت 15 روز از کاشت جنین یک تست بارداری از اجاره دهنده رحم انجام می‌شود. چنانچه جواب آزمایش مثبت باشد و لانه گزینی جنین در رحم جایگزین با موفقیت انجام شده باشد مراقبت های ویژه مانند آزمایش خون، غربالگری، سونوگرافی و غیره از فرد متقاضی شروع می‌شود. دقت کنید در اینجا موسسه های ناباروری خدمات و حمایت هایی را به زوجین و فرد متقاضی رحم اجاره ای ارائه می‌دهند.
6. حاملگی، تولد و حقوق والدین
زمانی که 9 ماه حاملگی به نحو احسنت سپری شد با نظارت پزشک متخصص نوزاد متولد می‌شود. سپس طبق قراردادها، فردی که رحم را اجاره داده است، بدون طلب هیچ حق و حقوقی، فرزند را به آغوش پر مهر پدر و مادرش تحویل می‌دهد.
قوانین رحم اجاره ای
اگر شما یکی از کاندیدای دریافت رحم جایگزین هستید باید به عنوان والدین اصلی فرزند مورد تائید روحی و روانی موسسه های مربوطه قرار بگیرید. نباید فردی که رحمش را اجاره می‌دهد دارای سوء پیشینه، اعتیاد و یا بیماری های روحی و روانی خاصی باشد.
سن مناسب برای فرد متقاضی رحم اجاره ای بالای 20 سال و زیر 35 سال یا 40 سال است. نباید فردی که رحمش را اجاره می‌دهد بیماری عفونی و سایر بیماری های مربوط به رحم مانند کیست تخمدان داشته باشد. فردی که حامل جنین است نباید دچار بیماری های دیابت، فشار خون، قلبی و غیره باشد. همچنین لازم است تا شوهر فرد حامل جنین رضایت کامل برای انجام این کار توسط همسر خود داشته باشد.
سخن پایانی
توصیه می‌شود برای صرفه جویی در هزینه ها و دریافت یک نتیجه مطلوب از بهترین متخصصان زنان و زایمان در کشور مشاوره بگیرید. به همین منظور من دکتر ناهید مظاهری متخصص زنان و زایمان در نظر دارم تا شما را در انجام این کار خداپسندانه و سخت راهنمایی کنم. سپس مراحل انجام کار را به طور کامل در اختیار شما قرار دهم. پس تنها کافی است با ما در ارتباط باشید.
