این روزها با پیشرفت علم و تکنولوژی و تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری به زوجینی که قصد بچه‌دار شدن دارند کمک زیادی شده است. این امر یکی از راه‌های افزایش شانس بارداری است که برای زوج‌های جوان اهمیت زیادی دارد. در این مطلب شما را با این روش تشخیصی بیشتر آشنا خواهیم کرد.
تخمک گذاری
اگرچه وجود یک تخمک سالم برای بارداری اهمیت زیادی دارد اما مهم‌تر از آن وجود یک چرخه مرتب برای تولید تخمک از تخمدان است. تخمک گذاری در واقع زمانی است که از تخمدان‌ها یک یا در موارد بسیار کمی چند تخمک، رها شده و این زمان بهترین زمان برای اقدام به بارداری است.
در زمان تخمک گذاری تخمکی که به اصطلاح رسیده و بالغ است، از تخمدان آزاد شده و به سمت لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند. اگر در این مسیر اسپرمی هم در این لوله‌ها وجود داشته باشد، شانس بارداری بسیار بالا است و ترکیب این تخمک و اسپرم منجر به تولید سلول تخم شده که با رشد آن جنین به وجود می‌آید. در صورتی که پریودی یک خانم مرتب باشد از روی نمودار می‌توان زمان تخمک‌گذاری را تخمین زد.
معمولاً در یک دوره پریودی مرتب اولین روز خونریزی عادت ماهانه به عنوان اولین روز سیکل عادت ماهانه در نظر گرفته می‌شود و اگر از روز اول شروع به شمارش کنیم با تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری چهاردهمین روز، یعنی درست اواسط دوران عادت ماهیانه، بیشترین احتمال تخمک‌گذاری وجود دارد.
فاز فولیکولار
از زمان آغاز خونریزی تا زمان آزاد شدن تخمک از تخمدان فاز فولیکولار نام دارد. در این فاز تخمک به بیشترین رشد و بلوغ خود می‌رسد.
فاز لوتئال
فاز دوم پریودی لوتئال نام دارد. در این فاز پس از آزاد شدن تخمک از تخمدان در صورتی که لقاح انجام شود، دیواره رحم که آندومتر نام دارد، ضخیم شده و خود را برای رشد سلول تخم آماده می‌کند. در غیر این صورت، اگر لقاح انجام نگرفته باشد پس از پایان این فاز دیواره رحم شروع به ریزش کرده و اصطلاحاً پریود بعدی اتفاق می‌افتد. طول این دوره معمولاً بین ۱۲ تا ۱۴ روز است. مدت این دوره از روز بعد از آزاد شدن تخمک تا دوره پریود بعدی طول می‌کشد.
وقوع فاز فولیکولار و لوتئال در افراد مختلف متفاوت است. معمولاً بین روزهای ششم تا چهاردهم قاعدگی فاز فولیکولار اتفاق افتاده و بین روزهای دوازدهم تا شانزدهم قاعدگی فاز لوتئال به وقوع می‌پیوندد. معمولاً آغاز فاز فولیکولار با افزایش هورمون اف اس اچ و آغاز فاز لوتئال با افزایش هورمون ال اچ روبه‌رو است.
قدرت باروری
به طور تقریبی هر خانم در دوران سیکل ماهانه خود پنج روز قدرت باروری دارد و در روزهای دیگر این احتمال به شدت پایین می‌آید. به این ترتیب بهترین زمان برای باروری وجود رابطه جنسی از ۷ روز قبل از زمان تخمک گذاری تا دو الی سه روز بعد از آن است و در خارج از این بازه یک خانم تقریباً هیچ قدرت باروری را ندارد.
تعیین زمان تخمک گذاری
معمولاً تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری به دلیل تفاوت فاز فولیکولار و لوتئال و قاعدگی در زنان مختلف متفاوت است. برای مثال خانمی که همیشه چرخه قاعدگی ۲۸روزه دارد چهاردهمین روز از شروع اولین روز پریودی روز تخمک گذاری او محسوب می‌شود.
برای بدست آوردن تقریبی روز تخمک‌گذاری باید چرخه قاعدگی خود را روی تقویم ثبت کنید به صورت که اولین روز آن را روز شروع خونریزی در نظر گرفته و آخرین روز آن را یک روز قبل از شروع خونریزی پریود بعدی در نظر بگیرید. سپس از آخرین روز چرخه چهار روز به عقب برگشته و از این تاریخ تا چهار روز بعد از آن را به عنوان دوره تخمک گذاری خود در نظر بگیرید. برای اطلاع دقیق در این مورد از مشاوره دکتر زنان بهره ببرید.
راه‌های تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری
برای تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری راه‌های زیر را انجام دهید.
اندازه‌گیری دمای بدن با دماسنج بیزال
در این روش از آغاز دوره پریودی هر روز صبح باید دمای بدن به صورت ناشتا اندازه‌گیری و ثبت شود. زمانی که به صورت سه روز متوالی دمای بدن اندکی بیشتر از مقدار همیشگی باشد، پیش‌بینی می‌شود که تخمک‌گذاری در حال وقوع است.
وجود اندکی لکه‌بینی و خونریزی
در زمان تخمک‌گذاری به دلیل افت شدید هورمون استروژن و تغییرات هورمونی در بدن زنان ممکن است مقدار کمی خونریزی به شکل لکه‌بینی را مشاهده کنید. این لکه‌بینی به خاطر تخریب دیواره رحم یا آندومتریوز اتفاق می‌افتد. البته این اتفاق برای برخی از افراد اصلاً پیش نمی‌آید.
تعیین زمان تخمک‌گذاری به کمک آزمایش پروژسترون
معمولاً در دختر خانم‌هایی که سیکل ماهانه ۲۸ روزه دارند، دو هفته پس از پایان قاعدگی میزان هورمون پروژسترون در بدن آن‌ها به شدت بالا می‌رود. با انجام این آزمایش و تعیین مقدار این هورمون می‌توان زمان تخمک‌گذاری را مشخص کرد
تعیین زمان تخمک‌گذاری برای بارداری به کمک انجام سونوگرافی
هر ماه فولیکولی که حاوی تخمک بالغی است طی بازه زمانی دوازدهم تا پانزدهم سیکل قاعدگی به اندازه ۱۸ تا ۲۴ میلی‌متر رشد کرده و تخمک بالغ را آزاد می‌کند. به کمک سونوگرافی می‌توان از روز دوازدهم رشد فولیکول‌ها را زیر نظر داشت و زمان تخمک‌گذاری را تعیین کرد.
نتیجه‌گیری
در کل برای رسیدن به نتیجه مطلوب برای بارداری و تعیین زمان تخمک گذاری برای بارداری بهتر است که از یک دکتر زنان حاذق برای مشاوره قبل از بارداری نوبت گرفت و با راهنمایی گرفتن از او شانس بارداری خود را افزایش دهید. برای پاسخ به سؤال تنبلی تخمدان چیست و چگونه درمان می‌شود؟ دیگر مطالب آموزشی ما را نیز مطالعه کنید.
