خشکی واژن
یکی از مشکلات رایج بانوان، خشکی واژن یا آتروفی واژن یا سندرم ادراری تناسلی یائسگی می‌باشد که متأسفانه اغلب افراد اطلاع درست و کاملی درباره این بیماری ندارند.خشکی واژن معمولاً به دلیل کمبود هورمون زنانه (استروژن) در دوره‌های پس از یائسگی به وجود می‌آید اما دلایل مختلفی می‌تواند موجب بروز این مشکل در زنان بالغ در هر سنی شود.
استروژن یک هورمون جنسی زنانه است که ترشح آن به مرطوب نگه داشتن واژن کمک می‌کند و لایه‌ی داخلی واژن را نرم و ضخیم می‌کند.
کم شدن هورمون استروژن باعث تحلیل بافت واژن می‌شود. تحلیل واژن یعنی نازک شدن و التهاب دیواره آن که خشکی واژن یکی از نشانه‌های آن می‌باشد.
گرچه ممکن است این مشکل در زنان در هر سنی و به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما خوشبختانه درمان‌های متعددی هم برای آن وجود دارد.
در مطب دکتر مظاهری با بهره‌مندی از جدیدترین و بهترین دستگاه‌ها، این مشکل به‌صورت کامل رفع شده و بیمار در بازه زمانی کوتاهی درمان می‌شود.
علل خشکی واژن
خشکی واژن می‌تواند هم علت روحی هم علت فیزیکی داشته باشد که هر دو منجر به ایجاد و تشدید این مشکل می‌شوند.
عوامل روحی:
- افسردگی
- تنش‌های عصبی
- مشکلات زناشویی
- اضطراب و استرس
- وسواس‌های فکری
- خاطرات بد از رابطه جنسی
- عدم آمادگی کافی برای رابطه جنسی
- اضطراب درباره نحوه رفتار جنسی شریک جنسی
- عدم پیش نوازی و عشق‌بازی کافی قبل از رابطه جنسی
عوامل فیزیکی:
همان‌طور که گفتیم مهم‌ترین عامل خشکی واژن کاهش هورمون استروژن در بدن است. مهم‌ترین عواملی که باعث کاهش ترشح استروژن می‌شود عبارت‌اند از: زایمان، شیردهی، عمل هیسترکتومی، یائسگی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و …
از عوامل دیگری که موجب بروز این مشکل می‌شوند می‌توان موارد زیر را نام برد:
- مصرف آنتی هیستامین
- نقص سیستم ایمنی بدن
- جراحی و در آوردن تخمدان
- برخی داروهای ضد افسردگی
- فعالیت و ورزش‌های سنگین
- مصرف دخانیات و نوشیدن مشروبات الکلی
- مصرف برخی لوسیون و کرم‌ها در ناحیه تناسلی
- برخی از روش‌های کنترل بارداری: مانند قرص‌های جلوگیری و روش‌های تزریقی
- استفاده از کاندوم (برخی از خانم‌ها به مواد به‌کاررفته در کاندوم حساسیت دارند.)
- داروهای ضد استروژن که برای درمان فیبروم های رحمی یا آندومتریوز مصرف می‌شوند.
- شستشوی واژینال به‌طور مداوم با محلول‌های نامناسب که باعث ایجاد عفونت، التهاب و خشکی واژن می‌شود.
- داشتن سندرم شوگرن (شوگرن: یک بیماری خود ایمنی است که سلول‌های ایجادکننده رطوبت را موردحمله قرار می‌دهد.)
- مصرف بعضی از داروهای خاص مانند: تاموکسیفن، دانازول، مدروکسی پروژسترون، لوپرولید که میزان رطوبت بدن مخصوصاً در ناحیه واژن را کاهش می‌دهد.
علائم خشکی واژن
خشکی واژن علاوه بر اینکه از نظر جسمی و فیزیکی و جنسی برای زنان دردناک است همچنین می‌تواند از نظر عاطفی هم بر آنان تأثیر بگذارد. درد و ناراحتی در زمان رابطه جنسی و از بین رفتن اعتمادبه‌نفس زن می‌تواند میزان استرس را هم افزایش دهد.
علائم معمول:
- تکرر ادرار
- چربی پایین
- لاغری دهانه واژن
- کاهش میل جنسی
- خستگی بیش‌ازحد
- عفونت ادراری مکرر
- خروج ترشح از واژن
- تغییرات خلق‌وخوی
- عرق شبانه و بی‌خوابی
- احساس تنگ شدن واژن
- مسائل مربوط به حافظه
- سوزش در زمان دفع ادرار
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- حساسیت و سوزش هنگام دفع ادرار
- خارش، سوزش یا درد نواحی اطراف واژن
- عفونت دائم دستگاه ادراری یا تکرر عفونت‌ها
- درد هنگام رابطه جنسی همراه با خونریزی خفیف
- احساس زخم شدن واژن و داشتن درد در آن ناحیه
- درد در هنگام نشستن، ایستادن، ورزش و ادرار کردن
- تغییر در ظاهر واژن (لب‌های بیرونی واژن در خانم‌هایی که دارای خشکی و این هستند نازک‌تر است.)
روش‌های تشخیص خشکی واژن چیست؟
در صورت داشتن هر یک از علائم بالا، باید به متخصص زنان مراجعه شود تا از طریق روش‌های زیر راه‌حل درمانی مناسب را تجویز کند.
- معاینه بالینی
پزشک با بررسی و معاینه دقیق ناحیه تناسلی، علت مشکل را ارزیابی خواهد کرد. این معاینه بدون درد است و اغلب افراد هیچ‌گونه احساس ناراحتی نمی‌کنند.
- آزمایش‌های هورمونی
در این آزمایش‌ها، پزشک سطح استروژن بدن زن را بررسی می‌کند.
- تجویز آزمایش پاپ اسمیر
در آزمایش پاپ اسمیر، متخصص با نمونه برداری از دهانه و دیواره های رحم به بررسی ترشحات واژن می‌پردازد و عفونت و خشکی واژن را بررسی می‌کند.
- آزمایش‌های ادرار
برای تشخیص عفونت اداری
درمان خشکی واژن
پس از تشخیص علت خشکی توسط پزشک متخصص، روش‌های درمانی متعددی به بیمار ارائه می‌شود ازجمله:
- استروژن درمانی
استروژن درمانی یا استفاده موضعی از استروژن در ناحیه واژن که به آن استروژن واژینال می‌گویند. پرکاربردترین روش در درمان خشکی واژن در مواردی است که کمبود استروژن وجود دارد.
اشکال مختلف استروژن واژینال:
کرم استروژن واژینال: این کرم معمولاً هر شب از طریق وسیله‌ای به نام اپلیکاتور وارد واژن می‌شود…
حلقه استروژن واژینال: حلقه ای نرم و منعطف است که توسط متخصص یا خود فرد وارد قسمت بالایی واژن می‌شود که به‌صورت ثابت شروع به آزادسازی استروژن می‌کند و توسط بافت‌های واژن جذب می‌شود. (حلقه هر سه ماه یک‌بار باید تعویض شود).
قرص استروژن واژینال: این قرص توسط دستگاه اپلیکاتور وارد واژن می‌شود…
- مرطوب‌کننده‌ها و روان کننده‌های واژن:
موجب لغزنده و مرطوب شدن واژن می‌شوند که باعث رفع خشکی واژن در یک مدت‌زمان خاص می‌شوند.
- هورمون تراپی
اگر خشکی واژن ناشی از یائسگی باشد، مکمل‌های هورمونی برای زن تجویز می‌شود. این مکمل‌ها خوراکی، ترانس درمال (به‌صورت ژل و کرم یا چسب‌های درمانی) یا به‌صورت موضعی (پماد و قرص واژینال) هستند.
- مرطوب‌کننده‌های واژینال
ژل‌های واژینال مرطوب‌کننده بدون هورمون هستند و رطوبت موردنیاز واژن را فراهم می‌کنند. به‌این‌ترتیب باعث نرم شدن دیواره واژن و راحتی می‌شوند. بعضی از این مرطوب‌کننده‌ها تا چند روز عملکرد خود را حفظ می‌کنند
- تجویز برخی ویتامین‌ها
مصرف برخی ویتامین‌ها ازجمله ویتامین A,B,E در کاهش استرس مؤثر هستند درنتیجه باعث بهبود خشکی واژنی که بر اثر استرس به وجود آمده است می‌شوند.
پیشگیری خشکی واژن
برای پیشگیری از مبتلا شدن به خشکی واژن لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
- عدم مصرف دخانیات
- وجود یک رابطه جنسی سالم و منظم
- مصرف غذا حاوی چربی‌های سالم نظیر سویا
- انجام تمرینات ورزشی نظیر یوگا، پیاده روی و شنا
- اصلاح عادت‌های زندگی: داشتن تغذیه سالم و خواب مناسب از مهم‌ترین عوامل سلامت فرد است.
سخن پایانی
در این مقاله سعی بر این بود تا به‌طور کامل به بررسی علت‌های خشکی واژن بپردازیم و با راه‌های پیشگیری و درمان آن آشنا شویم. برای حل این مشکل ابتدا باید به دکتر متخصص مراجعه شود تا با انجام آزمایش‌های لازم علت تشخیص داده شود و سپس با توجه به علت و ریشه مشکل درمان متناسب با آن تجویز گردد.